Multiple miyelom (MM) ve diğer plazma hücre hastalıkları, kemik iliğinde çok sayıda plazma hücresinin üretildiği hastalıklardır.

 

Plazma hücreleri, kemik iliğinde üretilen lökositlerin alt grubu olan B lenfositlerden dönüşürler. Normalde bakteri veya virüs gibi enfeksiyon ajanları ile karşı karşıya kalındığı durumlarda B hücreleri plazma hücrelerine dönüşerek bu mikroplara karşı antikor adı verilen proteinleri üreterek bağışıklık sisteminde yer alırlar. 

 

Plazma hücre hastalıklarında çok sayıda plazma veya miyelom hücresi üretilir ki bunlar normal fonksiyonlarını yapamayan hücrelerdir. Ayrıca kemik iliğinde yer işgal etmeleri nedeni ile diğer kan hücrelerinin yapımını baskılar ve kansızlık, enfeksiyonlara yatkınlık ve kanama gibi sorunların ortaya çıkmasına neden olabilirler. Aynı zamanda bu plazma ya da miyelom hücreleri M proteini adı verilen bir antikor protein üretirler. Bu protein normalde üretilen antikor proteinlerin aksine enfeksiyonlara karşı koruyucu etkisi olmayan, diğer normal fonksiyonlu antikor proteinlerin üretilmesini engelleyen ve miktarına göre kanda yoğunlaşma ve böbrek hasarın neden olabilen bir proteindir. 

 

MM’da anormal plazma hücreleri kemik iliğinde çoğalır ve kemik dokularda da tümöral kitleler oluşturabilirler. Kemiğin sert kısımlarında da hasar oluşturarak  kemik yapısının zayıflamasına neden olurlar. Bazen hastalık hiçbir şikayete neden olmayabilir. MM’da sık görülebilen şikayetler ise: Sırt ağrısı (çoğunlukla sırtta ve kaburgalarda), nedeni bulunamayan ateş ya da sık enfeksiyon atakları, yorgunluk hissi, kolay morarma, nefes darlığı, kol ve bacaklarda güçsüzlüktür. Bazen M proteini adı verilen proteinin çok yüksek olmasına bağlı olarak baş ağrısı, sersemlik hissi gibi şikayetler olabilir. Tümöral hastalığın kemiklerde verdiği hasra bağlı olarak ortaya çıkan kalsiyum nedeni ile hastalarda kalsiyum yüksekliğine bağlı olarak pek çok organda; böbrek, sinir sistemi, kalp, kaslar ve sindirim sistemi, hasar meydana gelebilir. Buna bağlı olarak hastalarda; iştahsızlık, bulantı-kusma, susuzluk hissi, sık idrara çıkma, kabızlık, kas güçsüzlüğü, huzursuzluk ve zihinsel yorgunluk gibi bulgular olabilir. 

Plazmasitom; miyelom hücrelerinin bir bölgede toplanarak tümör oluşturması sonucu meydana gelen kitlesel bir hastalıktır. Plazmasitom, kemik iliğinde oluşabileceği gibi, kemik iliği dışındaki yumuşak dokularda da meydana gelebilir. Kemik iliğinde oluşan plazmasitomlar çoğunlukla MM’a dönüşürler. Plazmasitomda, hastanın şikayeti tümöral kitlenin nerde olduğuna bağlı olarak değişir. Kemikte oluşan plazmasitomlar kemik ağrılarına ve kemik kırıklarına neden olabilirler.